İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, “Üretimde yeniden dengelenme için ekonomi politikalarında ‘destekleyici unsurlardan’ vazgeçilmemesi ve bazı tedbirlerin alınması gerekiyor. Bunun da en başında ‘KOBİ’ler ile ihracatçı KOBİ’ler için erişilebilir ve uygun maliyetli fonlama mekanizmalarının güçlendirilmesi’ geliyor” ifadelerini kullandı.

Avdagiç, Oda’nın 2025 yılı son aylık olağan Meclis Toplantısı’nda İstanbul iş dünyasının görüşlerini paylaştı.

YENİ DESTEK MEKANİZMALARI

Sürdürülebilir büyüme için orta ve uzun vadede uygulanacak ekonomi politikalarında yeni destek mekanizmalarına ihtiyaç olduğunu belirten Avdagiç, bu bağlamda önerilerini 5 başlık altında paylaştı:

Kredi Garanti Fonlarının, kamu-özel sektör ortaklığı ile rekabetçiliğe yönelik dönüşüm programlarını kapsayacak şekilde genişletilmesi önem arz ediyor.

Ayrıca modernizasyon, teknoloji ve enerji verimliliği yatırımları için sabit ve uzun vadeli kredi programları oluşturulması gerektiğini düşünüyoruz.

Yine kur riskine karşı uygun maliyetli hedge ürün ve sistemleri geliştirilebilir.

Kısa dönemli vergi/amortisman teşviklerinin devreye alınması ve özellikle yatırımları hızlandırıcı vergi indirimlerinin uygulamaya konulması üretimi artıracaktır.

Reel sektör ve ağırlıkla KOBİ’ler için finansal derinleşme ve banka dışı alternatif finansal kanalların devreye alınmasını önemli buluyoruz.

Avdagiç, tüm bunlar sağlandığında Türkiye’nin daha fazla ve daha katma değerli üretim gerçekleştireceğini, daha fazla ihracat yapacağını, daha fazla istihdam oluşturacağını dile getirdi.

KÜRESELLEŞME İÇİNDE PARÇALANMA

Konuşmasında küresel ekonomideki gelişmelere de değinen Avdagiç, şunları söyledi: “Büyük bir değişime tanıklık ediyoruz. Her bir ülke dünya ekonomisiyle entegrasyon bağlarını korurken, küresel ticaret düzeninde derin bir parçalanma yaşanıyor. McLuhan’ın ‘Dünya global bir köydür’ sözü artık tek başına doğru değil. Görünen o ki, dünya ne tamamen birleşik bir küresel köy olacak, ne de tamamen parçalanmış bir kaotik yapıya teslim olacak. Uzunca süre hibrit bir dönem, yani ‘küreselleşme içinde parçalanmanın egemen olacağı’ paradoksal bir döneme giriyoruz. Küresel ekonomi, 2020-2022 arasında etkili olan pandeminin ardından, hâlâ yeni denge arayışını sürdürüyor. 2025, dünya ekonomisinde ılımlı, ancak asimetrik bir büyüme yılı oldu. Jeopolitik risklerin belirgin şekilde öne çıktığı 2025 yılı boyunca artan korumacılık eğilimleri ve tedarik zinciri yeniden yapılanması, yatırım ve ticareti frenleyen unsurlar oldu. Ne yazık ki yükselen korumacılık, yatırım ve ticareti azaltarak büyümeyi sınırladı.”

TÜRKİYE NELERİ BAŞARDI?

Avdagiç, 2025’te Türkiye ekonomisine ise dezenflasyon politikasının damgasını vurduğunu hatırlatarak, “2025’te kademeli faiz indirimleri, finansman koşullarında ve dış dengede göreli iyileşme öne çıktı. Ancak jeopolitik ve iç politik gelişmeler, potansiyel iyileşmeyi sınırladı. Artan belirsizlikler, korumacılık önlemleri, ticaret savaşları ve jeopolitik riskler gibi küresel tarafa yön veren gelişmeler ve içeride yaşanan sıkıntılara rağmen temel makro büyüklükler olumlu seyretti. Bu da Türkiye ekonomisinin dirençli bir yapıya sahip olduğunu bir kez daha teyit etti” diye konuştu.

2025 yılı içinde ödemeler dengesi kırılganlıklarının güçlü şekilde bertaraf edildiğini, kur korumalı mevduatın yol açtığı dolarizasyon riskinin de tamamen ortadan kaldırıldığını söyleyen Avdagiç, “TCMB rezervleri, tarihi rekor seviyesine ulaştı. Bu da bir yandan kur oynaklığı ve kur kaynaklı enflasyonist baskılara karşı önemli bir tampon oluştururken, diğer yandan da finansal istikrarın tesisine önemli bir katkı verdi. Hızı yavaşlamasına karşın dezenflasyon sürecinde elde edilen başarılar, kalıcı fiyat istikrarı açısından çok önemli kazanımlar ortaya koydu” dedi.

“Türkiye ekonomisi 2025 yılının üçüncü çeyreği ile birlikte 21 çeyrektir kesintisiz büyüme trendini sürdürdü. Cari dengede artan turizm gelirlerinin de etkisiyle ılımlı bir seyir izlendi” diyen Avdagiç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ödemeler dengesinin finansman tarafında ise görece daha olumlu bir tablo izleniyor. Doğrudan yatırımlar 9 aylık dönemde 11.4 milyar dolara ulaşarak 10 yılın en yükseğine çıktı. İhracatın, yılsonu itibariyle 270 milyar doları aşacağını öngörüyoruz.”

BAŞKANLARIMIZ GÖNÜLLERİMİZDE 

Avdagiç, 11 Aralık 2017’de vefat eden İTO’nun 19. Dönem Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Çağlar’ı da rahmetle andı. Avdagiç, “Pratikliği, Anadolu’ya özgü hasbiliği, sokağı da salonu da bilen karakteriyle İstanbul ticaret alemine hizmet etmek için çabaladı. İbrahim Bey’den iki yıl sonra yine eski başkanlarımızdan Atalay Şahinoğlu’nu, geçen yıl ise Mehmet Yıldırım’ı ahirete uğurladık. Hz. Mevlana’nın “Ölümümüzden sonra mezarımızı yerde aramayınız! Bizim mezarımız âriflerin gönüllerindedir” dediği gibi merhum başkanlarımızın yeri de yaptıkları hizmetler sebebiyle sizlerin ve bizlerin gönüllerindedir” diye konuştu.

YENİ DÖNEMİN 3 TEMEL KARAKTERİSTİĞİ 

Başkan Avdagiç, küresel ekonomide yeni dönemin temel karakteristiği olarak 3 büyük sürecin öngörüldüğünü belirterek, bu süreçleri şöyle açıkladı: “İlki, ‘seçici bağlanma’ olarak tanımlanıyor. Yani, tüketim malları pazarı küresel karakter taşırken, kritik teknolojiler bölgesel/ulusal patikada yükselecek. İkincisine, ‘çok katmanlı sistem’ deniyor. Burada DTÖ’nün küresel ticaret kuralları ve Paris İklim Anlaşması gibi uluslararası yükümlülük çerçevelerinin yanı sıra ABD, Çin ve AB gibi güçlerin yapay zeka, çip ve farklı gümrük angajmanları bir arada var olmaya devam ediyor. Üçüncüsü ise ‘dinamik gerilim.’ Bu kavram, ‘ne tamamen açık ne tamamen kapalı; ikisini aynı anda, akıllıca yönet’ ilkesini tanımlıyor.”

TÜRKİYE ÇOK KUTUPLU DÜNYANIN BÖLGESEL LİDERİ OLARAK SİVRİLECEK  

2026 yılının, 2005’te çekilen sıkıntıların karşılığının alınacağı bir yıl olacağının beklentisi içinde olduklarını belirten Avdagiç, “Türkiye ekonomisi, güçlü yürüyüşünü hükümetin alacağı kararlı ve etkili tedbirlerle devam ettirecektir. Türkiye, bölgesinde yeni bir gerilim ve çatışma ortaya çıkmaması halinde çok kutuplu dünyanın bölgesel lideri olarak sivrilecektir” dedi.