İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yılın ilk yarısını kapsayan Pandemetre 2021 araştırmasına göre, sanayi üretimi, kapasite kullanımı, yatırım teşvik belgesi sayısı, güven endeksi ve ihracattaki artış, yeni yatırımlar için öncü sinyal verdi.
 
İTO, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ekonomiye ilişkin göstergelere etkisini araştırmak için hazırladığı ve yılın ilk yarısını kapsayan Pandemetre 2021 araştırmasının sonuçlarını açıkladı.
 
Rapora göre, araştırmanın "banka kartı ve kredi kartı harcamaları" başlığında, 2021’in ilk 6 ayında kartlı harcamalar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 45,28 artış göstererek 647 milyar lirayı geçti. 2021’in ilk 6 ayında internet üzerinden yapılan alışverişler de yüzde 76,6 artışla 186 milyar liraya yaklaştı.
 
Bu yılın ilk 4 ayında İstanbul’dan yapılan ihracat ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32 artışla 32,6 milyar dolar oldu. Türkiye genelinde Ocak-Mayıs 2021 döneminde otomobil ve hafif ticari araç satışları ise yüzde 72 yükselişle 314 bin 882 adet olarak gerçekleşti.
 
Bankaların tüketici kredileri başlığına göre ise Türkiye genelinde konut, taşıt ve ihtiyaçtan oluşan tüketici kredileri hacmi, 18 Haziran 2021 itibariyle yüzde 26 artarak 700 milyar lirayı geçti. İstanbul'da karşılıksız işlemi yapılan çek tutarı yüzde 36 gerileyerek 2021’in ilk 4 ayında 1 milyar 353 milyon lira oldu.
 
İlgili kurumların resmi istatistiklerini dikkate alan Pandemetre araştırmasına göre, İstanbul’da 2020’nin ocak-mayıs döneminde 130 milyar liraya yaklaşan vergi tahsilatı ise 2021’in ilk 5 ayında yüzde 48 artışla 192 milyar liranın üzerinde gerçekleşti.

İLK 5 AYDA YABANCILARA KONUT SATIŞI ARTTI

2021’in ilk 5 ayında İstanbul'da satılan konut sayısı da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6 artarak 82 bini aştı. Bu satışın 23 binini sıfır konutlar, 59 binini ise ikinci el konut satışları oluşturdu. Yabancılara 2020 yılının ilk 5 ayında 6 bin 172 konut satılırken, 2021'in aynı döneminde bu sayı 7 bin 851'e yükseldi.
 
TL üzerinden açılan ticari kredi faizleri 19 Haziran 2020'deki yüzde 9,9’luk ortalamasından 18 Haziran 2021’de yüzde 21,63 seviyesine yükseldi. TCMB Reel Kesim Güven Endeksi, Haziran 2020'de 92,6 puan olurken, Haziran 2021’de 113 puan olarak kayıtlara geçti.
 
2021 Nisan ayında sanayi üretimi 2020’nin aynı ayına göre yüzde 66 arttı. 2020 Nisan ayında TÜİK sanayi üretim endeksi yüzde 31,4 gerilemişti. İmalat sanayi genelinde kapasite kullanımı Haziran 2020’de aylık bazda yüzde 66 iken, Haziran 2021'de yüzde 76,6 ile 1,5 yılın zirvesine ulaştı.
 
İstanbul’da bu yılın ilk 4 ayında 8,7 milyar TL’ye yakın yatırım tutarı ile 701 adet teşvik belgesi verildi. Ocak-Nisan 2020 döneminde ise 5,2 milyar TL yatırım tutarı ile 350 yatırım teşvik belgesi düzenlenmişti. Pandemi ile geçen bu yılın ilk 5 ayında İstanbul’a gelen turist sayısı ise ocak ve şubat aylarında salgın vakasının görülmediği 2020 yılının ilk 5 ayına göre yüzde 13,56 gerileme kaydetti.

“SEKTÖRLERDE PANDEMİ BULUTLARI DAĞILIYOR”

İTO Başkanı Şekib Avdagiç, Pandemetre 2021 araştırması ve bugün itibarıyla başlayan yeni normalleşme sürecine ilişkin yaptığı değerlendirmede, "Bugün başlayan ‘tam açılmayı’ üretimde, istihdamda, ihracatta ve yatırımda ‘tam atılıma’ çevirelim. Planlandığı gibi ‘tam aşılama’ ile de salgınının dönüşüne bir daha imkan vermeyelim.” dedi.
 
Dünya çapında yaklaşık 1,5 yıldır ertelenen ihtiyaçların ve yeni normalin getireceği talebin belirleyici olacağı bir 6 aya girildiğini kaydeden Avdagiç, “Sektörlerde pandemi bulutları dağılıyor. Nasıl ki 16 ay önce pandeminin başında bıçak gibi kesilen bir talep şoku yaşamıştık. Şimdi de bunun tersiyle karşı karşıya kalacağız. Yeni normalin kazananı bu talep patlamasına üretim hatlarıyla cevap verebilen ülkeler olacak. Yani yatırım sezonu başlıyor ve Türkiye’nin bu fırsatı kaçırmaması gerektiği aşikar.” değerlendirmesinde bulundu.
 
Kovid-19'un 16 aydır ekonomiden sosyal ilişkiye kadar hayatı baştan aşağı değiştirdiğine işaret eden Avdagiç, “2021 yılının ilk 6 ayında sadece harcamakla kalmayıp, daha fazla ürettik, daha fazla ihracat yaptık. Bunu Pandemetre 2021’de yer alan gelişmelerden görüyoruz.” şeklinde konuştu.
 
İmalat sanayi kapasite kullanım oranının üst sınırlara yaklaşmasının da yeni yatırım ihtiyacını gösterdiğini belirten Avdagiç, şunları kaydetti: "Tam da bu süreçte, dijital dönüşüm yatırımı yapmadan meyve toplamanın imkansız hale geldiğini unutmadan hareket edelim. İmalat sanayimizin bu talebe cevap vermesi için yeşil dönüşüm ve dijital dönüşüm yatırımlarına hız verelim. Bu süreçte yatırım iştahını azaltan küresel enflasyon ile lojistik ve tedarik sıkıntıları, her zamankinden daha dikkat etmemiz gereken konular. Ayrıca iş dünyamızın yatırımda hızını belirleyecek önemli bir konu da finansman maliyetleri. Dünya normale dönüp, ticaretin kanalları açılırken bu süreci daha fazla yabancı yatırımcı çekecek reformlarla destekleyip, Türkiye için çok büyük bir fırsata çevirmeliyiz."