İslam Konferansı Teşkilatı Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Sistemi (TPS-OIC) Menşe Kuralları Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik (29.06.2022 t. 31881 s. R.G.) ile 01.07.2022 tarihinde yürürlüğe giren, Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşlarca satış ve onay işlemleri gerçekleştirilen belgedir.
Menşe İspat Belgesinin düzenlenmesi;
“TPS-OIC Menşe İspat Belgesi” yalnızca ihracatçı veya ihracatçının gümrük beyannamesini imzalamakla yetkili kanuni temsilcisi tarafından bu Yönetmeliğe uygun olarak doldurulmak suretiyle düzenlenir.
İhracatçının ibraz yükümlülüğü
Menşe İspat Belgesi düzenlenmesi için başvuruda bulunan ihracatçı, bu belgeleri düzenleyecek gümrük idarelerinin ve/veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşların talep edebileceği, söz konusu ürünün menşe statüsü ile bu Yönetmeliğin diğer hükümlerinin yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden ilgili bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
“TPS-OIC Menşe İspat Belgesi”nin gümrük idaresince incelenmesi ve vize edilmesi
(1)Gümrük idareleri veya Bakanlıkça yetkilendirilen kişi veya kuruluşlar, başvuru formları ile Menşe İspat Belgesinin kurallara uygun olarak doldurulup doldurulmadığını kontrol edip belgede kayıtlı eşyanın 5 inci veya 8 inci madde hükümleri gereğince Türkiye menşeli olduğu veya sayıldığı hususunda, ihracata ait diğer evrakı da inceleyerek kesin bir kanıya vardıktan sonra gerekli işlemleri tamamlar.
(2) Birinci fıkra uyarınca gümrük idareleri;
a) Menşe İspat Belgesinin bu Yönetmelikteki şartlara uygun olup olmadığını, özellikle ürünün tanımı için ayrılmış bulunan boşluğun her türlü sahte ilaveler yapılması imkânını ortadan kaldıracak şekilde doldurulup doldurulmadığını,
b) İhraç konusu eşyanın cins, nevi, nitelik ve miktar itibarıyla dolaşım belgesindeki kayıtlara uygun olup olmadığını,
c) İhraç konusu eşyanın menşeli olduğunu veya sayıldığını,
ürün ve imalatında kullanılan girdilere ait diğer evrakın yanı sıra, nakliyeciler tarafından verilen kara, demiryolu, hava ve deniz taşımalarına ilişkin konşimento, manifesto, yük senetleri, fatura ve beyannameye eklenen diğer belgeleri ve gerektiğinde muhasebe kayıt ve defterlerini incelemek ve ihraç konusu eşyayı 7/10/2009 tarihli ve 27369 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğindeki esaslara göre muayene etmek suretiyle kontrol eder.
(3) Menşe İspat Belgesi, Protokol ile sağlanan tercihli ticarette yazılı delil olarak ancak gümrük idaresinin mührü veya kaşesi ile hüküm ifade ettiğinden, bu maddenin yedinci fıkrasında belirtildiği şekilde alınan dökümde, belgenin (11) numaralı vize kutusunda elektronik sistem tarafından basılan ve beyanı değerlendirerek belgeyi vize eden gümrük idaresinin adı, vize tarihi, gümrük mührü veya kaşesi yer alır.
(4) Menşe İspat Belgesinin gümrük vizesine ayrılmış (11) numaralı kutusunun doğru olarak ve noksansız doldurulması şarttır. Yanlış veya noksan yapılan vize işlemi belgeyi geçersiz kılar ve sonradan kontrol sebeplerinden birini teşkil eder.
(5) Menşe İspat Belgesinin vize edilmesini talep etme hakkı, bizzat ihracatçıya veya gümrük beyannamelerini imzalamaya yetkili kanuni temsilcisine aittir. Yetkili olmayan kimseler tarafından yapılan vize talepleri gümrük idaresince reddedilir.
(6) Düzenlenen Menşe İspat Belgesi fiili ihraç gerçekleştiği veya kesinleştiği anda ihracatçıya verilmek üzere hazır bulundurulur.
(7) İhracatçılar veya onun sorumluluğu altında gümrük beyannamesini imzalamaya yetkili kanuni temsilcilerince, vize işleminin tamamlanmasından sonra elektronik sistem üzerinde yer alan bilgilerin 17 nci maddeye göre belirlenen şekil şartlarını taşıyan ve aynı maddede belirtilen şekilde temin edilen yeşil meneviş zeminli matbu Menşe İspat Belgesi üzerine yazıcı vasıtasıyla dökümü alınır.
(8) İhracatçılar veya yetkili kanuni temsilcileri, dökümü alınan Menşe İspat Belgesinin (10) numaralı kutusunu ve İhracatçı Beyanını yer ve tarih belirterek imzalar.
TPS-OIC Menşe İspat Belgesinin kullanıma hazır hale getirilmesi
Kurallara uygun doldurulan TPS-OIC Menşe İspat Belgesi tüm tevsik edici bilgi ve belgeler ile birlikte kontrol edilerek ilgili mevzuat uyarınca, Odamızca onaylanmaktadır.
Türkiye’den anlaşmayı onaylamış ülkelere (Bangladeş, Fas, İran, Malezya, Pakistan, Ürdün) yapılacak ihracatlar da, tavizden faydalanacak Türk menşeli ürünler listesi ilgili ülkelerine göre aşağıda eklidir.
Kaynak: 29.06.2022 tarih 31881 sayılı Resmi Gazete
